ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୁର୍ବିପାକ ଓ ଗଣଆନ୍ଦୋଳନ

ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୁର୍ବିପାକ ଓ ଗଣଆନ୍ଦୋଳନ 
(Published in the Odia news daily Sakala dated 14.07.2022)
କୃଷି,  ପର୍ଯ୍ୟଟନ, ତୀର୍ଥ ପର୍ଯ୍ୟଟନ, ମତ୍ସ୍ୟ ପାଳନ, ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, ସାମୁଦ୍ରିକ ସମ୍ପଦ ଓ  ହସ୍ତଶିଳ୍ପଜନିତ ଆର୍ଥିକ ଗତିବିଧିରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ବିଶ୍ୱର ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଗଣା ଯାଉଥିଲା  I   ଅନେକ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ଯଥା ଫସଫେଟ୍, ଗ୍ରାଫାଇଟ୍,  ଚୂନପଥର  ଓ ରତ୍ନ ପଥର ଇତ୍ୟାଦି ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର  ଆର୍ଥିକସ୍ଥିତି  ସୁଦୃଢ କରିଥିଲା  I  ଟେକ୍ସଟାଇଲ୍, ପୋଷାକ ତିଆରି,  ରାସାୟନିକ ଦ୍ରବ୍ୟ,  କାଠକାମ,  କାଗଜ ଓ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଇତ୍ୟାଦି ଶିଳ୍ପରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଅନେକ ପ୍ରଗତି କରିଥିଲା   I  ଶ୍ରୀଲଙ୍କା  ଚା, ରବର,  ନଡ଼ିଆ ଓ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମସଲା ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକି ଅନେକ ବିଦେଶୀ ମୁଦ୍ରା ଉପାର୍ଜନ କରୁଥିଲା  I  ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ଭାରତ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଥିଲାବୋଲି କେତେକ ସର୍ଭେ ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି  I  ଦୀର୍ଘ ତିନି ଦଶନ୍ଧି  ଧରି ଚାଲିଥିବା ତାମିଲ ସଂତ୍ରାସବାଦର ଅନ୍ତ ହେବାପରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା  ଏକ ବିକଶିତ ଦେଶ ହେବାପାଇଁ ଅନେକ ସମ୍ଭାବନା ଦେଖାଇଥିଲା    I  ଏତେ ସମ୍ପଦର ଅଧିକାରୀ ଥିବା ସତ୍ବେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଆଜି ଏକ କୁହେଳିକା ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକାଶ ମଡେଲକୁ ଆବୋରି ନେଇ ନିଜକୁ ଋଣ ଯନ୍ତା ଭିତରକୁ ଠେଲି ଦେଇଥିଲା    I    
      
ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ନେତାମାନେ ନିଜ ଦେଶପାଇଁ ଅନୁପଯୋଗୀ  ଅନେକ ବ୍ୟୟ ବହୁଳ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ  ବାହାର ଦେଶରୁ ଅଧିକ ସୁଧରେ  ମିଳୁଥିବା ଋଣରେ ବନାଇବାକୁ ଲାଗିଲେ I  ଭାଲୁ ଧରାଇଲା ଭଳି ଚୀନ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାକୁ ଏକ କୁହେଳିକାପୂର୍ଣ୍ଣ ଇନ୍ଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର  ଉପରେ ଆଧାରିତ ବିକାଶ ମଡେଲକୁ ଧରାଇ ଦେଲା  I  ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକୁ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ବିଭିର୍ଣ୍ଣ ଦେଶରୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଋଣ କରି ଚୀନର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାକୁ ସୃଦୁଢ କରିଥିଲା   I   ଏହି ମେଗା ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପାଇଁ  ରାଜସ୍ୱ ଉପଲବ୍ଧ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଦେଶକୁ ଆର୍ଥିକ ଦୁର୍ଗତି ଭିତରକୁ ଟାଣିନେଲା  I  ପ୍ରକଳ୍ପ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନୀ ମାନେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର  ନେତାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରକଳ୍ପର ଉପକାରିତା ବିଷୟରେ ସଠିକ ତଥ୍ୟ ଦେଇନଥିଲେ   I   ସତ୍ତାପାଇଁ ପାଗଳ ଏହି ନେତାମାନେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାକୁ ଆଜି ବିଦେଶୀ ଶକ୍ତି ପାଖରେ ବନ୍ଧା ପକାଇଦେଇ ଦେଶରୁ ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି  I   ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଲୋକେ ସାରା ଜୀବନ ବିଭିର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକାରର ଟିକସ ଦେବା ପରେ ଏବେ ଅନେକ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କଟକଣା ଭିତରେ ଏକ ଅପମାନ ଜନକ ଜୀବନ ବିତାଇବା ପାଇଁ ବଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି  I  ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଉପରେ ବିଦେଶୀ ଋଣ ଭାର ଏତେ ଅଧିକ ଯେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଆଗାମୀ ୫୦ ବର୍ଷ ଭିତରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଋଣକୁ ସୁଝି ପାରିବ ନାହିଁ I  

୨୦୨୨ ରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଋଣ ଭାର $ ୫୧ ବିଲିଅନ ରେ ପହଂଚିଛି  I  ଏହି ଋଣ ଉପରେ ସୁଧକୁ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଶୁଝିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟକର  I  ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ବିଗତ ୨୫ ବର୍ଷ ଭିତରେ ଚୀନର ଋଣ ସହାୟତାରେ ଅନେକ ବଡ ବଡ ପ୍ରକଳ୍ପ କରିଛି ଯାହା ଦେଶ ଉପଯୋଗୀ ନଥିଲା  I  ଚୀନର ସହାୟତାରେ ବନିଥିବା $ ୧.୪ ବିଲିଅନ ର କୋଲମ୍ବୋ ପୋର୍ଟ ସିଟି ୨୦୪୩ ରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ହେବ ଓ ୨୦୪୩ ଯାଏ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଚୀନକୁ  ସୁଧ ଦେଇ ଚାଲିବ ଓ ୨୦୪୩ ଯାଏ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପରୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା କୌଣସି ରାଜସ୍ବ ପାଇବ ନାହିଁ   I    ଯଦି ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧାରୁ ବନ୍ଦ ହୁଏ ତେବେ ଚୀନ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପରେ ୯୯ ବର୍ଷ ପାଇଁ କବ୍ଜା କରିନେବ  I

ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ୨୦୦୬ ରୁ ୨୦୧୯ ଭିତରେ ଚୀନ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଇନ୍ଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର ବିକାଶ ପାଇଁ  $ ୧୨ ବିଲିଅନ ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ କରିଛି   I  ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ କରିଥିବା କମ୍ପାନୀ ବା ଦେଶ କୌଣସି ଧାର୍ମିକ ବ୍ୟକ୍ତି ନୁହନ୍ତି I   ବଡ ବଡ ବ୍ୟୟବହୁଳ ଇନ୍ଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର ପ୍ରକଳ୍ପ ବନାଇବା ପୂର୍ବରୁ ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନୀମାନେ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକଳ୍ପର ଉପକାରିତାକୁ ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଦେଖାଇ ଥାନ୍ତି  I  କାରଣ ବିଦେଶୀ  କମ୍ପନୀମାନେ ବିଭିର୍ଣ୍ଣ  ଦେଶକୁ ଲାଭ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆସିଥାନ୍ତି ଓ ସେମାନେ କେବେ ଦେଶସେବାପାଇଁ ଆସିନଥାନ୍ତି   I  ପ୍ରକୃତ ସଚୋଟ, ଦକ୍ଷ ଓ ଦେଶପ୍ରେମୀ ନେତାମାନେ ଏହି  ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକର ଉପକାରିତାକୁ ମୂଲ୍ୟାୟନ କରିପାରନ୍ତି  I  ଯଦି ନେତା  ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକୁ ଠିକ ଭାବରେ ମୂଲ୍ୟାୟନ କରିନପାରନ୍ତି ତେବେ ସେ ଦେଶ ଓ ରାଜ୍ୟର ଭବିଷ୍ୟତ ବନ୍ଧା ପଡ଼ିଯାଏ   I   ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ନେତାମାନେ ଠିକ ଏହିଭଳି ଆଚରଣ କରିଥିଲେ ଯାହା ଫଳରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଏକ ଦେବାଳିଆ ଦେଶ ବନିଗଲା  I  ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପାଖରେ ଅନେକ ଶକ୍ତି ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଥିଲା ନିଜ ଦେଶକୁ ବିକଶିତ କରିବା ପାଇଁ   i   ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ରାସାୟନିକ ସାରର ପ୍ରବଳ ବ୍ୟବହାର କରି ଓ ମୋନୋ ଫସଲ (mono  cropping ) କରି ଦେଶର ଫସଲ ବିଭିଧତାକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲା  i  ୨୦୨୧ ରେ ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ସରକାର ରାସାୟନିକ ସାର ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜୈବିକ ସାରର ପ୍ରଚଳନ କଲା ସେତେବେଳେ ବହୁତ ବିଳମ୍ବ ହୋଇଯାଇଥିଲା   i  ଜୈବିକ ସାରର ପ୍ରଚଳନ ୧୦ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ହେବା ଦରକାର ଥିଲା  I  

ବିକାଶଶିଳ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନେତାମାନେ ବିଦେଶୀପୁଞ୍ଜି ନିବେଶରେ ଦେଶ ବିକାଶ କରିବ ବୋଲି ଡେଙ୍ଗୁରା ପିଟିଥାନ୍ତି  I ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶକାରୀଙ୍କୁ ନିଜର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିବାର  କ୍ଷମତା ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ନେତାଙ୍କ ପାଖରେ ନଥିଲା  I  ଦେଶରେ କେଉଁ ଆର୍ଥିକ ସେକ୍ଟରରେ ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ ହେଲେ ସାମୁହିକ ବିକାଶ ହେବ ଏଥିପାଇଁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ସରକାର କୌଣସି ଚିନ୍ତା କରିନଥିଲା  I  ଫଳରେ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକାରୀମାନେ ଲଗାମଛଡ଼ା ହୋଇ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା ସଂଗେ ସଂଗେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାବାସୀଙ୍କର ଆତ୍ମଅଭିମାନ ଓ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଲେ   I   ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକାରୀମାନେ କେବଳ ନିଜର ପୁଞ୍ଜିର ସୁରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି ଓ ସେମାନେ ଦେଶର ବିକାଶ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ  I  ଗୋଟେ ଦେଶ ବୁଡ଼ିଗଲେ ସେମାନେ ପୁଞ୍ଜି ନେଇ ଅଲଗା ଦେଶକୁ ପଳାଇଯାନ୍ତି  I   ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶର ନେତାମାନେ ଯଦି ବିଦ୍ୱାନ ଓ ଜାଗ୍ରତ  ନଥାନ୍ତି ତେବେ ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ ଦେଶ ପାଇଁ ଘାତକସିଦ୍ଧ ହୋଇଥାଏ  I

ଜ୍ଞାନୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ କହନ୍ତି  ନିଜ ବୁଦ୍ଧିରେ ପଛେ ଘାସ କାଟିବ ପରବୁଦ୍ଧିରେ ଘୋଡା ଚଢ଼ିବ ନାହିଁ  I  ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ନେତାମାନେ ନିଜଦେଶରେ ଥିବା ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ, ବରିଷ୍ଠ ଚାଷୀ, ଅଭିଜ୍ଞ ରାଜନେତା ଓ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞଙ୍କ କଥା ଯଦି ଟିକେ ଶୁଣିଥାନ୍ତେ ତେବେ ଏଭଳି ଲଜ୍ୟାକର ପରିସ୍ଥିତି କେବେ ହୋଇନଥାନ୍ତା   I    ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଏହି ଭୟାନକ ଆର୍ଥିକ ଅବନତି ସମଗ୍ର ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଶିକ୍ଷା ହେବ  I   ଆମ ରାଜ୍ୟ ଓଡିଶା ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ହୋଇଥିବା ଘୋର ଆର୍ଥିକ ଦୁର୍ବିପାକରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ରାଜ୍ୟ ଉପଯୋଗୀ ବିକାଶକୁ  ଆବୋରି ନେବା ଉଚିତ  I  ଏଥିପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପ୍ରଥମେ ରାଜ୍ୟରେ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ, ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ, ଓ ରାଜ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ଗତିବିଧି ଉପରେ ତୃଣ ମୂଳ ଜ୍ଞାନ ଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଏକ ଯାଞ୍ଚ କମିଟି ଗଠନ କରି ରାଜ୍ୟରେ ଯେତେଗୁଡିଏ ବଡ ବଡ ପ୍ରକଳ୍ପ ହୋଇଛି ତାହାର ମୂଲ୍ୟାୟନ କରିବା ଉଚିତ  I   ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡିକ ରାଜ୍ୟ ଓ ଓଡିଶାବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ କେତେଦୂର ଉପଯୋଗୀ ଏହାର ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା ହେବା ଦରକାର  I    ଅଠର ହଜାର  କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ତିଆରି ହାଇଦ୍ରାବାଦ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ପ୍ରତିବର୍ଷ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା କ୍ଷେତିରେ ଚାଲିଛି  I  ଏହାର ଋଣଭାର ବଢି ବଢି ୧୩୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଂଚିଛି   I   କାରଣ ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ୮୫  ପ୍ରତିଶତ ଲୋକଙ୍କ ମାସିକ ଆୟ 15୦୦୦ ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ନୁହେଁ ଓ ସେମାନେ ମେଟ୍ରୋ ରେଳରେ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟରେ ଟିକଟ କିଣି ଯାତ୍ରା କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ  I   ମେଟ୍ରୋରେ  ଯିବା ଆସିବା କରିବା ପାଇଁ ଦିନକୁ ମୁଣ୍ଡପିଛା ୧୦୦ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡେ  I   ଯଦିଓ  ମେଟ୍ରୋ ରେଳ କମ ସମୟରେ ପହଞ୍ଚେ ମେଟ୍ରୋ ଷ୍ଟେସନ ପାଖକୁ ଆସିବାରେ ଓ  ସ୍ଟାନ୍ଡରେ   ଯାନବାହାନ ରଖିବାରେ ସମୟ ଓ ପଇସା ଲାଗିଥାଏ  I   ଯଦିଓ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ଯଦିଓ ଗୃହ ନିର୍ମାଣକାରୀ ଓ ଜମି କିଣା ବିକା କରୁଥିବା ଧନୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଲାଭବାନ କଲା ଏହା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ  ଉପଯୋଗୀ ହେଲାନାହିଁ   I  

ଓଡିଶା ସରକାର ଏକ  ଅନୁଧ୍ୟାନ କମିଟି ତିଆରିକରି ବିଭିର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଇନ୍ଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ ପ୍ରକୃତରେ ଲୋକ ଉପଯୋଗୀ ହେଉଛି କି ନାହିଁ ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଉଚିତ  I   ଅନେକ ରାଜ୍ୟରେ ବନିଥିବା ରୋଡ଼, ଫ୍ଲାଇ ଓଭାର,  ସୁଡ଼ଙ୍ଗ ,  ସ୍କାଇ ୱାକ ଓ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ଇତ୍ୟାଦି ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଋଣ ଯନ୍ତାକୁ ଠେଲି ଦେଇଛି  I  ଯୋଉଠି ଏହି ଇନ୍ଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡିକ ପ୍ରକୃତରେ ଦରକାର ସେଠି ଏହା କରିବା ଉଚିତ  I  ଅତ୍ୟଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଇନ୍ଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର ପ୍ରକଳ୍ପ ତିଆରି କରିବା ଦ୍ୱାରା ଲୋକେ ଟିକସ ଦେଇ ନୟାନ୍ତ ହୋଇଯାନ୍ତି  I  ଓଡିଶା ଭଳି ରାଜ୍ୟର ବିକାଶ ପାଇଁ ଦରକାର ଉଚ୍ଚମାନର ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ,  ପାଠାଗାର ,  ସାର୍ବଜନିକ  ଖେଳପଡିଆ ,  ବ୍ୟୟ ସାପେକ୍ଷ ଗମନା ଗମନର ସୁବିଧା, ସ୍ଵଛ ପାନୀୟ ଜଳ ଓ ଭେଜାଲ ମୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ  ଇତ୍ୟାଦି  I    ରାସ୍ତା, ଫ୍ଲାଇ ଓଭାର ଓ ସୁଡ଼ଙ୍ଗ ତିଆରି କରି ଯଦି ସରକାର ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ପବ୍ଲିକ ପରିବହନର ସୁବିଧା ନକରନ୍ତି ଏହାର ଫାଇଦା ବେସରକାରୀ ପରିବହନ ସଂସ୍ଥାକୁ ଯାଇଥାଏ  I  ସାଧାରଣ ଲୋକେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଟାକ୍ସି ସୁବିଧା ନେଇଥାନ୍ତି   I   ଏପରିସ୍ଥିତିର ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧି ସପ୍ତାହରେ ଥରେ ପବ୍ଲିକ ପରିବହନରେ ଯାତାୟାତ କରିବା ଉଚିତ    I  ଓଡିଶା ଉପଯୋଗୀ ବିକାଶ ପାଇଁ ଆଜି ସମସ୍ତ ଓଡିଶାବାସୀ ଅଂଟା ଭିଡିବା ଦରକାର  କାରଣ ଜଗନ୍ନାଥ ଦେଶ  ଓଡିଶା ଏକ ବିଶେଷ ରାଜ୍ୟ ଓ ଏକ ବିଶେଷ ସଂସ୍କୃତି I     

No comments:

Post a Comment

ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ଗୁଡିକର ସୁରକ୍ଷା ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ନିହାତି ଦରକାର

Chemical free Natural Farming - an eye opener

  Chemical free Natural Farming - an eye opener (Organizer weekly has published this article on 20.03.2023) The Union Budget 2022-23 has ann...